Ochtend- of avondmens: wat is mijn slaapritme?

Bestaat het echt?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja, het bestaat echt. Vanuit je eigen biologische klok heb jij een persoonlijk biologisch ritme dat zich elke 24 uur herhaalt en bepaalt welke stoffen jouw hersenen op welke momenten aanmaken. Dit ritme is niet bij iedereen hetzelfde. Hierdoor staat de één liefst ’s ochtends om 7 uur al in de sportschool, terwijl de ander zich nog even omdraait. Het is ook mogelijk dat je geen uitgesproken ochtend- of avondmens bent, maar daar ergens tussenin zit.

Ochtendmens? Lucky you!

Als ochtendmens ben je liefst vroeg uit de veren en heb je al van alles gedaan voordat avondmensen uit hun bed komen rollen. Soms jaloersmakend voor avondmensen. En dat is logisch: onze maatschappij is namelijk niet goed ingericht op avondmensen. In veel beroepen wordt er van hen verwacht dat ze tijdens kantooruren aanwezig zijn, terwijl dat niet de momenten zijn waarop zij optimaal presteren.

 

Ondanks dat ze in deze situatie vroeger naar bed proberen te gaan, vallen ze minder gemakkelijk vroeg in slaap. Avondmensen hebben daarom ook vaker last van sleep-inertia: dat betekent dat ze minuten tot een uur na het wakker worden slaapdronken en vermoeid zijn en het heel lastig vinden om hun bed uit te komen. Het duurt dan lang voordat hun systeem geactiveerd is.

Avondmens? Of weekendmens?

Het ritme van het weekend sluit daarentegen juist beter aan bij avondmensen. Ochtendmensen hebben op deze momenten namelijk vaker last van sociale druk, omdat er in de weekenden veel activiteiten zijn die later op de avond plaatsvinden.

Ochtendmens worden

Ben je een avondmens, maar wil je héél graag een ochtendmens worden, dan is dat helaas niet mogelijk. Dat geldt overigens ook andersom: ochtendmensen kunnen geen avondmensen worden. Het is wél mogelijk om je ritme wat te verschuiven door je blootstelling aan licht, de tijden waarop je eet en beweegt en sociale contacten aan te passen, maar helemaal veranderen gaat niet.